RSS

Wednesday, December 23, 2009

ANAK BANJAR

SURAHAN ANAK BANJAR
Harap ramai warga Scripters faham akan bahasa ini........

Assalamualaikum hagan warga banjar nang bisa basurah bahasa banjar alai awan kalua. Kanapa alai awan kalua haja? Kamana nang lainnya!
Ulun dibaranakakan di kampung nang sabarataannya basurah bahasa alai awan kalua. Orang alai amun bapandir bunyinya handa-handap. Surah orang kalua bailun atawa disambat orang bahari, balagu.

Uma madam ka Malaya tahun 1931. Nenek awan nenek laki baasal tumatan daerah Alai di pinggir Sungai Barito. Kaya kulawarga nang lainnya, kahidupan di nagari Banjar kaya ujar urang, ’sapamatuk sapangikih’. Hagan napa dihadangi.

Wayah kakanakan bahari, nenek bilang tiap malam manyurahakan kisah di Banjar. Kada kawa mangalumpananakan banua Banjar.

Asa tarista jua luku mangganang kayaapa hidin ampat baranak baandah maninggalakan kampung halaman. Ampat hari ampat malam naik kapal, dihampas galumbang Laut Cina Salatan. Bilang sabarataan maukan. Ujar din, baya badua batalu jua nang inda sigar. Nang lainnya tabangal kaya urang uyuh.


Amun diganang, asa tarista ada jua…kayaapa ngalihnya urang bahari minggat, maninggalakan banua banjar mancari rajaki - ada nang madam sabaranakan, ada jua nang madam saurangan. Tahun 31…baarti hudah 78 tahun arwah nenek maampah katanah basar Malaya mancuba nasib. Suah hidin bagana di Baruas, di Pulau Pinang imbah tu mudik kasalatan mambuka kampung dianatara pakan Air Hitam awan Kaluang.
Urang wahini amun tasambat bangsa Banjar magun haja baanggapan bangsa nang pangalahian, bangsa nang kada pamburisit, pawanian, kada takutan basuduk atawa batimpasan. Asaan ulun tanggapan tu kada banar. Kada jua ulun handak manguilmakan. Masa ulun kacil di kampung, nang pangkat kawitan atawa pakacil, amun balalah kada suah katinggalan parang kumpang atawa lading balati. Parang kumpang bahulu awan basarung kayu tajuntai di higa sabalah kiwa atawa kanan pinggang. Lading balati amun kada tasisip di pinggang ada haja tu tapatak di pakit salawar. Tapi kada suah ulun mandangar ada nang rabit kulimbit disuduk lading balati atawa ditimpas parang kumpang. Nang suah tadangar panglima Salih awan panglima Ijam bakalahi, basudukan. Tagal ham kadua-dua ikung panglima tu bakalahi disabapakan, ujar urang cina, ‘dua ikung harimau kada magan bagana di bukit nang sama’.

Urang Banjar saing bagawi. Kada panguliran. Ada jua nang kada banaran. Di kampung ulun badayau banjar nang panguliran. Bini bagawi. Ari magun haja tatarauan hudah tulak kakabun (urang) mangukut batang gatah, laki malandau baulah tahi mata. Matahari tinggi gin magun haja balingkun, asa sayang bangat maninggalakan kaguringan. Kaganangan ulun si ‘utuh lingkun’. Marikit ngaran sampai katuha. Bilang kaya ’pak belalang’ nang dilakunakan Bat Latip awan P. Ramlee. Nang tasalisih baya saikung bini bagawi (utuh lingkun) nang saikung anak bagawi (pak belalang). Ada pulang saikung, magun haja hidup. Hudah malapan puluh umur. Suah jadi bilal wayah ulun magun haja bagana di kampung. Wayah anuman bahari, imbah manjual gatah turihan bini, sawat ‘tawap’ di panggung wayang. Kupiah dilipa-lipat dipatak di pakit. Maliat hidin manggaluhap mahantus mi di warung, ada nang batakun, kanapa kada manukar mi nang balum diguring hagan dibawa bulik. Sabaranakan hingkat mamakan. ‘Masakan bini kada nyaman’ ujar din. Kaya apa handak nyaman amun baya diguring kaitu haja.

Nang saingnya kada gagawayan saing. Tatiring kabun hidin, sangkaan urang kabun cina. Rumput atawa halalang sahalai gin kada sawat bacangul napaan pulang hingkat hidup. Lingainya kabun cina, lingai diracun. Tagahnya kabun banjar, gajah bapatak gin kada kaliatan. Manureh di kabun cina, ba-al gin kada salawar. Manureh di kabun banjar, manggalatak dagu kadinginan, jimus kanyim sa-awakan. Talasan hingkat diparah…Tapi banjar nang saikung ni, laki bini saing bagawi. Hidin kada suah manukar racun, ‘mambuang duit’ ujar din. Cangkul awan tajak gin hingkat malingayakan kabun. Halalang nang ngalih dibuangi gin habis ka-akar dibarubuti. Bisa pulang tu mamalar. Cina manukari kabun urang banjar bahutang di bank. Hidin manukar awan duit nang dipalar…tunai.

Uma kawitan saing bagawi mangganalakan anak. Ba-andah kawitan ka bawah tanah di balakang masigid, kabun nang lingai imbaham tagah. Kada sawat batamu haul, ngaran kabun baalih tumatan di Acil, Ardi, Gumri, Amri ka Ah Chong, Hong Thye, Ah Kau awan Ah Seng. Imbahannya, hadapan balakang, higa mahiga nang baharinya kabun banjar wahini kada lagi. Samunyaan dijuali. Warga banjar handak badadas sugih. Sugih satumat.

Kangalihan nenek laki manabangi hutan baulah kampung hagan diganayi warga banjar baya hingkat dirista. Baandahnya generasi nang babayaan ulun ka alam baqa baarti bapataknya bahasa awan bangsa banjar di Kampung Sri Lalang. Wahini gin - kampung nang suah manyaksiakan kamacalan anak banjar nang saikung nia, kampung tampat balajar bakunyung mahauki awak, maunjun awan mamburu pilanduk/napuh di hutan Kimbung, manuba di sungai Canci, malunta di paparitan - hudah kada rahat nang ruhui basurah banjar. Amun kawitan nang babayaan, magun haja bagana di kampung, muntung suah dijajal hubi bagatuk, wadi, mandai (hampapai), garinting bakut awan sapat humaan gin hudah asa hahayaan basurah banjar, napaan pulang anak-anak nang diganalakan di hadapan talivisyen, video game awan komputer!!!



Kuku - bukan urang banjar - sekadar berkongsi berbagai bahasa yg unik di malaysia.
(satu habuk pun x faham - harap2 makna yg baik2 belaka)

0 comments:

Post a Comment

La Paloma

Masa itu emas.